Dây an toàn trên ô tô được tạo ra để giữ cơ thể người ngồi cố định, ngăn bị văng khỏi ghế khi xảy ra va chạm. Tuy nhiên, hệ thống này được thiết kế dựa trên hình thể người trưởng thành, thường có chiều cao tối thiểu khoảng 140 cm. 

Vì vậy, khi trẻ ngồi trực tiếp lên ghế và sử dụng dây an toàn của xe trước khi đạt chiều cao cần thiết, cơ chế bảo vệ có thể hoạt động sai và gây nguy hiểm thay vì bảo vệ.

Trước tiên, dây vai – phần dây vắt chéo từ vai xuống hông – dễ dàng nằm sai vị trí khi trẻ quá thấp. Thay vì nằm giữa xương đòn, dây có thể áp lên cổ hoặc mặt trẻ. Trong cú phanh gấp hoặc va chạm mạnh, lực siết từ dây có thể tác động vào khí quản, xương hàm hoặc đốt sống cổ, gây chấn thương nghiêm trọng.

Nhiều trẻ vì khó chịu còn tự kéo dây ra phía sau lưng để tránh bị cấn cổ. Việc này khiến dây vai mất hoàn toàn tác dụng, tương đương việc trẻ ngồi xe mà không được bảo vệ đúng cách.

Tiếp theo, dây ngang hông thường sẽ nằm sai vị trí khi trẻ chưa đủ chiều cao. Thay vì ép vào xương chậu – nơi có cấu trúc vững chắc – dây lại nằm trên bụng, vùng chứa nhiều cơ quan mềm như gan, lách, ruột. Khi xảy ra va chạm, lực ép tập trung trực tiếp vào những cơ quan này có thể gây chấn thương nội tạng, xuất huyết hoặc gãy cột sống thắt lưng.

Một rủi ro khác là trượt người, khi cơ thể trẻ không đủ chiều cao và ghế xe không tạo được điểm tựa phù hợp. Trong các cú đâm va, trẻ dễ bị trượt xuống dưới dây an toàn, khiến dây siết mạnh vào bụng hoặc thậm chí khiến trẻ trượt khỏi dây hoàn toàn.

Trong khi đó, ghế trẻ em (car seat) và ghế đôn (booster seat) lại được thiết kế dựa trên cấu trúc xương, trọng lượng và chiều cao của trẻ theo từng độ tuổi. 

Những thiết bị này giúp đưa trẻ lên đúng tầm, để dây an toàn của xe nằm chính xác ở vị trí cần thiết, hoặc sử dụng dây đai 5 điểm chuyên dụng để phân bổ lực va chạm đến các vùng xương khỏe.

Nhờ cấu trúc phù hợp, ghế trẻ em có khả năng giảm đáng kể chấn thương vùng đầu, cổ, cột sống và nội tạng trong các vụ tai nạn. Theo Cơ quan An toàn giao thông quốc gia Mỹ (NHTSA), việc sử dụng ghế trẻ em đúng cách có thể giảm 71% nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh và 54% ở trẻ từ 1 đến 4 tuổi.

Dù vậy, một số phụ huynh vẫn có thói quen cho trẻ dùng trực tiếp dây an toàn do cho rằng như vậy "nhanh và tiện", không phải mang theo ghế cồng kềnh. Tuy nhiên, sự tiện lợi này phải đánh đổi bằng mức rủi ro cao hơn nhiều lần khi tai nạn xảy ra.

Theo quy định trong Luật Trật tự, an toàn giao thông, từ năm 2026 trở đi, các xe ô tô chở trẻ nhỏ bắt buộc phải trang bị hệ thống an toàn phù hợp với độ tuổi và chiều cao của trẻ. 

Cụ thể, trẻ dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35 m sẽ không được phép ngồi ở hàng ghế trước, đồng thời phải sử dụng ghế hoặc đệm an toàn chuyên dụng tại hàng ghế sau. Trường hợp không tuân thủ, người điều khiển phương tiện có thể bị xử phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng.